Greece
|
Work in progress, expect frequent changes. Help and feedback is welcome. See discussion page. |
|
If you are interested in more details regarding the greek effort on WikiEducator please visit the Greek WikiEducator
Regarding the Greek WikiEducator please refer to the Greek Wikieducator AMBASSADOR Anna Krassa.
Following a presentation of WikiEducator in Greek.
WikiEducator:
το wiki για το εκπαιδευτικό περιεχόμενο
Α. Κρασσά Βιβλιοθηκονόμος – Σύμβουλος Τηλεκπαίδευσης anna@hrdnz.com
Το 2006 στη Νέα Ζηλανδία ξεκίνησε ένα νέο, πολύ φιλόδοξο έργο βασισμένο στην τεχνολογία wiki. Το WikiEducator. Ένα Wiki που έχει ως στόχο να οικοδομήσει μια ακμάζουσα και αειφόρο παγκόσμια κοινότητα αφιερωμένη στο σχεδιασμό, την ανάπτυξη και τη διανομή του ελεύθερου περιεχομένου μάθησης για την υλοποίηση μιας ελεύθερης έκδοσης ενός προγράμματος σπουδών μέχρι το 2015. Η προσπάθεια αυτή έχει πλέον ξεκινήσει και στη χώρα μας.
Λέξεις κλειδιά: wikieducator, wiki, Τηλεμάθεια
On 2006, in New Zealand, a new very ambitious project has been started based on wiki technology. The WikiEducator. A Wiki which aims to build a thriving and sustainable global community dedicated to the design, development and delivery of free content for learning in realisation of a free version of the education curriculum by 2015. This effort has began now in our country too.
Keywords:wikieducator, wiki, Telemathea
1. Εισαγωγή
Το Wiki είναι ένας τύπος ιστοτόπου που επιτρέπει σε οποιονδήποτε να δημιουργήσει και να επεξεργαστεί τις σελίδες του. Σε ένα wiki, διάφορα άτομα μπορούν να γράφουν μαζί. Έτσι, διευκολύνεται η συνεργασία πολλών ατόμων για τη συγγραφή ενός έργου. Αν ένα άτομο κάνει κάποιο λάθος, το επόμενο μπορεί να το διορθώσει. Μπορεί επίσης να προσθέσει κάτι νέο στη σελίδα, πράγμα που επιτρέπει τη συνεχή βελτίωση και ενημέρωση του υλικού. Επίσης στα wiki μπορεί να γίνεται συζήτηση. To Wiki φέρει όλα τα χαρακτηριστικά των εφαρμογών Web 2.0, αφού είναι μια εφαρμογή ιστού που διευκολύνει το διαδραστικό διαμοιρασμό των πληροφοριών, τη διαλειτουργικότητα, έχει ανθρωποκεντρικό σχεδιασμό και συνεργάζεται με τον Παγκόσμιο Ιστό. Η συμμετοχή όμως σε ένα wiki διέπεται από συγκεκριμένους κανόνες συμπεριφοράς που καθορίζονται από το στόχο του κάθε wiki.
Τα Wiki λόγω της ευχρηστίας τους και της λειτουργικότητάς τους αξιοποιούνται συχνά με διάφορους τρόπους στην εκπαίδευση (http://schoolcomputing.wikia.com/wiki/Wikis). Μάλιστα το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τους, αυτό της συνεργατικής συγγραφής, τα κάνει ακόμη πιο δημοφιλή στους εκπαιδευτικούς χώρους, όπου κυριαρχεί η έννοια της συνεργατικής μάθησης. Τόσο στο εξωτερικό, όσο και στη χώρα μας υπάρχουν πλέον αρκετά παραδείγματα wiki σχολείων ή τάξεων που έχουν δημιουργηθεί για να ενισχύσουν την εκπαιδευτική διαδικασία και να εξελίξουν τη συνεργασία μεταξύ μαθητών, αλλά και εκπαιδευτών. Το WikiEducator όμως, με το οποίο θα ασχοληθούμε, είναι κάτι πολύ περισσότερο από αυτά. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον έργο με ιδιαίτερη σημασία καθώς αξιοποιεί τα πλεονεκτήματα του wiki για τη δημιουργία Ελεύθερων Εκπαιδευτικών Πηγών, που θα είναι προσβάσιμα σε όλους και επεξεργάσιμα από όλους.
Στόχος αυτού του άρθρου είναι να γίνει η πρώτη παρουσίαση της ελληνικής προσπάθειας του WikiEducator, προκειμένου ο κόσμος να ενημερωθεί και να συμβάλλει στην ανάπτυξή του. Οι άνθρωποι του WikiEducator πιστεύουμε ότι μαζί ως κοινότητα μπορούμε να μετατρέψουμε τα ψηφιακά όρια σε ψηφιακά μερίσματα χρησιμοποιώντας ελεύθερο περιεχόμενο και ανοιχτά δίκτυα. Πριν περάσουμε όμως σε περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με το WikiEducator, ας δούμε την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στην εκπαίδευση.
2. Η εκπαίδευση σήμερα
Μέχρι σήμερα έχουν σημειωθεί σημαντικές τεχνολογικές καινοτομίες στο χώρο της εκπαίδευσης. Ξεκινώντας από το μαυροπίνακα, η εκπαίδευση πέρασε στη χρήση της κινούμενης εικόνας και της τηλεόρασης, για να φτάσει σήμερα στους υπολογιστές. Με αυτή την τεχνολογική εξέλιξη στην εκπαίδευση, έχουμε και αντίστοιχη ανάπτυξη της παιδείας;
2.1 Η εκπαίδευση στον κόσμο
Ο Γραμματέας της UNESCO, Ban Ki-moon είναι σαφής: «Η εκπαίδευση είναι θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα που κατοχυρώθηκε από τη Διεθνή Διακήρυξη του 1948. Δυστυχώς, όπως άλλα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα δεν έχει εφαρμοστεί πλήρως τα τελευταία 60 χρόνια. Είμαστε ακόμη πολύ μακριά από την Εκπαίδευση για Όλους, σε πολλά μέρη του κόσμου.» (Ban Ki-moon, 2010). Πιο συγκεκριμένα σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Κινήματος Εκπαίδευση για Όλους, σε παγκόσμια κλίμακα αποδεικνύεται ότι σήμερα η συμμετοχή των παιδιών στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση είναι η υψηλότερη από το 2000. Ωστόσο αυτό το αποτέλεσμα δεν είναι ικανοποιητικό, αφού «λιγότερα από το 55% των παιδιών που είναι σε σχολική ηλικία στις αναπτυσσόμενες χώρες συμμετέχει στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση» (Ban Ki-moon, 2010).
Στην Έκθεση του 2010, «Προσεγγίζοντας τους περιθωριοποιημένους» (2010 Report, Reaching the marginalized) τα στοιχεία δείχνουν μία σαφώς καλύτερη εικόνα από τα προηγούμενα χρόνια, ωστόσο βρισκόμαστε αρκετά μακριά από το στόχο που έχει θέσει η UNESCO για το 2015, που είναι η συμμετοχή όλων στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση (Education for All). Μάλιστα εκφράζονται φόβοι ότι με την οικονομική κρίση οι αναπτυσσόμενες χώρες θα προτιμήσουν να επενδύσουν τα χρήματα που προορίζονταν για την παιδεία σε άλλους τομείς και έτσι η εκπαίδευση να μείνει πάλι πίσω.
2.2 Μπορεί η τεχνολογία να βοηθήσει;
Σίγουρα η τεχνολογία έχει βοηθήσει στο να είναι η γνώση οργανωμένη και προσβάσιμη, ωστόσο η τεχνολογία από μόνη της δεν μπορεί να μεταμορφώσει την εκπαίδευση, απλούστατα γιατί η εκπαίδευση είναι μία κοινωνική διαδικασία. Γι' αυτό και πρέπει να προσανατολιστούμε σε μία τεχνολογία που να φέρει δύο χαρακτηριστικά. Καταρχήν να επιτρέπει στους ανθρώπους να συνδέονται σε κοινωνικό και ατομικό επίπεδο. Αυτό σημαίνει ότι ο καθένας μας πρέπει να μπορεί να κάνει μια πραγματική αλλαγή από το σπίτι του, από το χώρο που εργάζεται, οπουδήποτε στον κόσμο κι αν βρίσκεται. Κατά δεύτερον, πρέπει να βρούμε ένα μηχανισμό τέτοιο που να καθιστά την εκπαίδευση κοινό αγαθό.
3. Το WikiEducator
Στην κοινότητα του WikiEducator πιστεύουμε ότι η τεχνολογία του wiki πληρεί αυτές τις δύο προϋποθέσεις, διότι δίνει τη δυνατότητα στον καθένα να συμμετέχει στη συνολική ανάπτυξη του υλικού δημιουργώντας μόνος του κάποιο περιεχόμενο ή συνεργαζόμενος με άλλους, ενώ είναι δεδομένο πως περιεχόμενο που δημιουργείται είναι ελεύθερο.
3.1 Η δημιουργία του WikiEducator
Το WikiEducator ξεκίνησε με τη χρηματοδότηση της Κοινοπολιτείας της Μάθησης (Commonwealth of Learning) και στόχο έχει τη δημιουργία ενός ελεύθερου προγράμματος σπουδών για όλες τις τάξεις, όλων των βαθμίδων μέχρι το 2015. Η Κοινοπολιτεία της Μάθησης είναι ένας διακυβερνητικός οργανισμός που δημιουργήθηκε από την Κοινοπολιτεία των Εθνών[1], για να ενισχύσει την ανάπτυξη και το διαμοιρασμό της γνώσης για την ανοιχτή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση, τις ανοιχτές πηγές και τις ανοιχτές τεχνολογίες. Η πεποίθηση των ανθρώπων που εργάζονται γι' αυτόν τον οργανισμό εκφράζεται απόλυτα από τα λόγια του Sir John Daniel, Προέδρου και Διευθύνοντος Συμβούλου της Κοινοπολιτείας της Μάθησης και Ιδρυτικού στελέχους του WikiEducator, που λέει ότι: «Για τη γενιά μου η μεγάλη καινοτομία ήταν η ομάδα μαθήματος (course team). Για την επόμενη γενιά υποπτεύομαι ότι θα είναι οι Ανοιχτές Εκπαιδευτικές Πηγές».
3.2 WikiEducator και Wikipedia
Φυσικά το περιβάλλον και η γνώση που χρησιμοποιείται στο WikiEducator δεν είναι καινούρια. Η Wikipedia δε χρειάζεται συστάσεις. Ξεκίνησε από την ιδέα του να έχει ο καθένας πρόσβαση σε ολόκληρη την ανθρώπινη γνώση και κατάφερε να γίνει η μεγαλύτερη εγκυκλοπαίδεια στην ιστορία του ανθρώπου. Είναι αξιοθαύμαστο το γεγονός ότι ένας μη-κερδοσκοπικός οργανισμός κατάφερε χρησιμοποιώντας ελεύθερο λογισμικό και ελεύθερο περιεχόμενο να γίνει ένας από τους πιο δημοφιλείς ιστοχώρους στον κόσμο. Η Wikipedia είναι αναμφίβολα το σημαντικότερο κοινωνικό φαινόμενο των καιρών μας. Η προσέγγιση που έχει χρησιμοποιηθεί στη Wikipedia τώρα βρίσκει εφαρμογή και στην εκπαίδευση με την ανάπτυξη του WikiEducator.
3.3 Η αποστολή του WikiEducator
Σκοπός του WikiEducator είναι να δημιουργηθεί ένα ελεύθερο πρόγραμμα σπουδών για όλες τις τάξεις όλων των βαθμίδων μέχρι το 2015. Αυτό το πρόγραμμα σπουδών θα έρθει για να ενισχύσει τα εθνικά προγράμματα και όχι για να αντικαταστήσει. Οι δημιουργοί του μπορεί να είναι και δημιουργοί κλειστού περιεχομένου, ενώ η ποιότητα του ελεύθερου περιεχομένου είναι το ίδιο σημαντική όπως και στο κλειστό. Τί ακριβώς εννοούμε όμως, όταν μιλάμε για «ελεύθερο» περιεχόμενο;
3.3.1 Ελεύθερο περιεχόμενο
Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της γνώσης είναι ότι όταν κανείς τη μοιράζεται, δεν τη χάνει. Αν δηλαδή κάποιος γνωρίζει κάτι και το μοιραστεί με κάποιον άλλο, δε χάνει αυτό που μοιράστηκε. Εξακολουθεί να φέρει την ίδια γνώση. Το WikiEducator έχει υπογράψει τη Διακήρυξη Έργων Ελεύθερου Πολιτισμού, όπου ο όρος «ελεύθερο» συνεπάγεται τέσσερις ελευθερίες:
- την ελευθερία για χρήση του έργου και απόλαυση του οφέλους από τη χρήση του,
- την ελευθερία για μελέτη του έργου και εφαρμογή της γνώσης που προήλθε από αυτό,
- την ελευθερία για τη δημιουργία και αναδιανομή αντιγράφων, του συνόλου ή ενός μέρους, από την πληροφορία ή την αναπαράσταση,
- την ελευθερία για πραγματοποίηση αλλαγών και βελτιώσεων, και τη διανομή παράγωγων έργων.
Πρακτικά η έννοια του ελεύθερου περιεχομένου εκφράζεται απόλυτα στη φράση «χρησιμοποίησε, βοήθησε τον εαυτό σου, βοήθησε το διπλανό σου και τέλος βοήθησε την κοινότητά σου». Εφαρμόζοντας λοιπόν, τη φιλοσοφία του ελεύθερου περιεχομένου στην εκπαίδευση οδηγούμαστε αυτόματα στη διάδοση, στην ανάπτυξη και στην εξέλιξη της γνώσης, καθώς η γνώση αντιμετωπίζεται ως αυτό που πραγματικά είναι: ένα κοινό αγαθό, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι το περιεχόμενο αυτό δεν είναι δυνατή η εμπορική εκμετάλλευση του συγκεκριμένου υλικού.
3.3.2 Το στρατηγικό πλάνο του WikiEducator
Για την υλοποίηση αυτού του οράματος, η στρατηγική του WikiEducator έχει εστιασθεί στα εξής:
- στην ενίσχυση των ικανοτήτων και των δεξιοτήτων της κοινότητας για να συμμετάσχει ουσιαστικά στη μαζική συνεργασία που απαιτείται για το σχεδιασμό και την ανάπτυξη υψηλής ποιότητας μαθησιακών πηγών. Γι' αυτό και από την αρχή της λειτουργίας του WikiEducator, δημιουργήθηκαν κατάλληλοι οδηγοί χρήσης, αλλά και εργαστήρια για την οικοδόμηση ικανοτήτων.
- Στην ανάπτυξη ελεύθερου περιεχομένου και γνώσεων για την υποστήριξη των ανοιχτών κοινοτήτων και των δημιουργών ελεύθερου περιεχομένου, ώστε οι πηγές να μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν σε διαφορετικά πλαίσια.
- Στην εξασφάλιση έξυπνων συνδέσεων μέσω των κατάλληλων δικτύων, οικοσυστημάτων και έξυπνης εφαρμογής λύσεων ανοιχτού λογισμικού για να καλυφθούν τα κενά ανάμεσα στις υπάρχουσες τεχνολογίες που επικρατούν και στις μοναδικές απαιτήσεις της ασύγχρονης εκπαίδευσης, έτσι ώστε να διευρύνει την προσιτότητα και την πρόσβαση στο ελεύθερο περιεχόμενο στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω κοινοτικών κόμβων του WikiEducator (π.χ. VUSSC, FLOSS4Edu), συναντήσεις τεχνολογικών θεμάτων (Tectonic Shift Think Tank) και την προώθηση στρατηγικών σχέσεων με τον ελεύθερο πολιτισμό (π.χ. Wikiversity και του WikiMedia Foundation).
Η στρατηγική αυτή χωρίζεται σε τρεις διακριτές φάσεις.
- Φάση 1 - Δημιουργία δομών (Μάιος 2006 - Δεκέμβρης 2007): Αυτή η φάση περιλαμβάνει τη δημιουργία των τεχνολογιών και των απαιτούμενων διαδικασιών για τη διευκόλυνση της ανάπτυξης της κοινότητας για το ελεύθερο περιεχόμενο.
- Φάση 2 - Κλιμάκωση της ανάπτυξης του ελεύθερου περιεχομένου (Ιανουάριος 2008 - Δεκέμβριος 2008): Ο πρωταρχικός στόχος της Φάσης 2 είναι η κλιμάκωση του ρυθμού και της ποιότητας του ελεύθερου περιεχομένου, οικοδομώντας στις βάσεις που τέθηκαν κατά την Φάση 1. Η Φάση 2 πραγματοποιήθηκε μέσω της συνεχούς ανάπτυξης της κοινότητας με ιδιαίτερη έμφαση στην κλιμακούμενη ανάπτυξη των ικανοτήτων, όπως για παράδειγμα το έργο Learning4Content (http://wikieducator.org/FLOSS4Edu) που έχει ως στόχο να παρέχει δωρεάν εκπαίδευση στους εκπαιδευτικούς, με αντάλλαγμα ένα μάθημα ελεύθερου περιεχομένου στο WikiEducator
- Φάση 3 - Σταθερή εφαρμογή του ελεύθερου περιεχομένου στην εκπαίδευση (Ιανουάριος 2009 - ): Ο σκοπός αυτής της φάσης είναι να δώσει προτεραιότητα σε δραστηριότητες οι οποίες θα εφαρμόζουν ελεύθερο περιεχόμενο στις καθιερωμένες εκπαιδευτικές διαδικασίες. Η επιτυχία της κίνησης του ελεύθερου περιεχομένου στην εκπαίδευση θα μετρηθεί όταν πραγματικοί μαθητές θα εγγραφούν σε πραγματικά προγράμματα που θα χρησιμοποιούν ελεύθερο περιεχόμενο. Η ναυαρχίδα του έργου θα είναι το Πιστοποιητικό Πλοήγησης Υπολογιστή της Κοινοπολιτείας (ένα openICDL θα λέγαμε) για να συλλέξει στοιχεία για τα πλεονεκτήματα και την αξία του ελεύθερου λογισμικού σε πραγματικά εκπαιδευτικά πλαίσια.
Το WikiEducator ξεκίνησε τον Φεβρουάριο 2006 και σχεδόν μέσα σε ένα χρόνο έφτασε τους 1.000 εγγεγραμμένους χρήστες. Σήμερα έχει ξεπεράσει τις 10.400, γεγονός που είναι ενδεικτικό της ραγδαίας του ανάπτυξης. Πιο συγκεκριμένα μπορούμε να δούμε στον πίνακα που ακολουθεί το ρυθμό ανάπτυξης του WikiEducator (Mackintosh, 2009).
Πίνακας 1: Ο ρυθμός ανάπτυξης του WikiEducator
| |
|
|
|
|
| Εγγεγραμμένοι χρήστες στο WE | |
|
|
|
| Επισκέπτες του ιστοχώρου ανά χρόνο | |
|
|
|
| Ενεργοί συντάκτες (περισσότερες από 10 εγγραφές) | |
|
|
|
| Ικανοποιητικές σελίδες που ξεκίνησαν στο WE | |
|
|
|
4. Η ελληνική προσπάθεια του WikiEducator
Το ελληνικό WikiEducator (http://el.wikieducator.org) στήθηκε μόλις πριν από λίγους μήνες. Τέλος του 2009 για την ακρίβεια, έπειτα από σχετικό αίτημα που έγινε στην κοινότητα. Το wiki φιλοξενείται σε εξυπηρετητές του Athabasca University του Καναδά και στη δημιουργία του περιβάλλοντος συνέβαλλαν οι Dr. Wayne Mackintosh, Randy Fisher και Phil Bartle.
4.1 Η αφορμή για τη δημιουργία του ελληνικού WikiEducator
Αφορμή για τη δημιουργία του ελληνικού WikiEducator στάθηκε ένα έργο της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Η Ομάδα Ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης της Βιβλιοθήκης, σε συνεργασία με καθηγητές του Πανεπιστημίου δημιούργησε και διεξήγαγε ηλεκτρονικά μαθήματα, μέσω του περιβάλλοντος ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης «Τηλεμάθεια» από το 2006 μέχρι το 2009. Μέσα σε αυτήν την τριετία δημιουργήθηκαν περισσότερα από 10 μαθήματα που αφορούσαν τη χρήση υπολογιστή με εφαρμογές Ελεύθερου Λογισμικού/Λογισμικού Ανοικτού Κώδικα, ενώ οι δηλώσεις συμμετοχής ξεπέρασαν τις 1200[2] στα 21 σεμινάρια που διεξήχθησαν. Άνθρωποι απ' όλη την Ελλάδα και Έλληνες του εξωτερικού, από διάφορες κοινωνικές ομάδες, διαφορετικών ηλικιών και διαφορετικού μορφωτικού επιπέδου επιμορφώθηκαν από το χώρο τους, αφιερώνοντας το χρόνο που ήθελαν και με το ρυθμό που μπορούσαν.
Ένα από τα προβλήματα που αντιμετώπιζε η ομάδα ήταν η ανάγκη για διαρκή ενημέρωση του περιεχομένου, λόγω των νέων εκδόσεων των λογισμικών που χρησιμοποιήθηκαν. Η δημιουργία εκπαιδευτικού περιεχομένου και η ενημέρωσή του είναι μια εξαιρετικά χρονοβόρα διαδικασία και αρκετά δαπανηρή, αν σκεφτεί κανείς ότι μόνο γι' αυτή την εργασία θα πρέπει να απασχολείται σε μόνιμη βάση προσωπικό. Το γεγονός όμως, ότι το υλικό που δημιουργήθηκε (περιεχόμενο και ηλεκτρονικά μαθήματα) διατίθεται υπό άδεια Creative Commons, παρακίνησε την ομάδα, τους συνεργάτες και τους υπευθύνους του έργου να κοινοποιήσουν το υλικό στο WikiEducator, ώστε να είναι διαθέσιμο σε όλους και επεξεργάσιμο από όλους.
Μάλιστα στο τελευταίο σεμινάριο που διεξήχθη Οκτώβρη – Δεκέμβρη 2009, με θέμα «Linux με τη χρήση κονσόλας», επιχειρήθηκε η ταυτόχρονη χρήση της Τηλεμάθειας (που βασίζεται σε moodle) με το wiki. Για τις ανάγκες του μαθήματος και επειδή το ελληνικό WikiEducator δεν είχε ακόμη ετοιμαστεί, η ομάδα Τηλεκπαίδευσης προχώρησε στο στήσιμο ενός mediawiki και στη φόρτωση του υλικού του μαθήματος εκεί. Ήδη από προηγούμενα μαθήματα είχε παρατηρηθεί ότι πολλοί από τους συμμετέχοντες σε αυτά τα μαθήματα της Τηλεμάθειας διαθέτουν αρκετές γνώσεις ώστε να μπορούν και να βοηθούν τους συναδέλφους τους, αλλά και να προτείνουν βελτιώσεις και συμπληρωματικά στοιχεία για το μάθημα.
Για να ενισχύσουμε ακόμη περισσότερο αυτή τη διάθεση χρησιμοποιήσαμε βαθμολογία τόσο για τα μηνύματα των φόρουμ, όσο και για την ενημέρωση του wiki. Έτσι όχι απλά «νομιμοποιήσαμε» τη συνεργασία μεταξύ εκπαιδευομένων, αλλά και την ενισχύσαμε, καλλιεργώντας ένα κλίμα ηλεκτρονικής τάξης και δημιουργώντας μία κοινότητα μαθητευομένων σχεδόν αυτάρκη. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά, οι συμμετέχοντες ενθουσιάστηκαν από την πρώτη στιγμή με την ύπαρξη του wiki και το δήλωσαν τόσο μέσα από τις ομάδες συζητήσεων του μαθήματος, όσο και από την ίδια τη συμμετοχή τους στον εμπλουτισμό και τη βελτίωση του υλικού.
Μιλώντας με αριθμούς στο μάθημα αυτό εγγράφηκαν 113 άτομα, εκ των οποίων ολοκλήρωσαν επιτυχώς τα 53 (συνολική βαθμολογία <65%), 37 από αυτούς συμμετείχαν ενεργά στο wiki. Στον πίνακα που ακολουθεί φαίνονται τα στοιχεία αναλυτικά και ποσοστιαία με βάση τον αριθμό των επιτυχόντων στο μάθημα.
Πίνακας 2: Συμβολή εκπαιδευομένων στο wiki
| |
|
|
| |
|
|
| |
|
|
Η γενική άποψη των συμμετεχόντων για τη χρήση του wiki αποτυπώθηκε εύστοχα στο φόρουμ από έναν εκπαιδευόμενο, ο οποίος έγραψε: «Είναι εξαιρετική ιδέα να μπορούμε να συμμετέχουμε και εμείς στο wiki γιατί σου δίνεται η δυνατότητα να ενεργοποιηθείς και να ασχοληθείς περισσότερο (πέρα από το απλά να διαβάζεις ένα κατεβατό κείμενο) και να συμμετέχεις ενεργά [...] Έτσι πέρα από τον νέο τρόπο εκμάθησης (μέσω internet και λογισμικού εκπαίδευσης) τα μαθήματα δεν είναι καθόλου απροσπέλαστα και ακλόνητα από τους μαθητές αφού οι ίδιοι μπορούν να αλλάξουν την διατύπωσή τους, αλλά και οι μαθητές δεν είναι απλά ανδρείκελα πια που απλά ακούνε και συμμετέχουν μία στο τόσο και αυτό είναι πολύ θετικό για τους εκπαιδευτές... Ένας νέος τρόπος εκμάθησης λοιπόν με τέτοια πλεονεκτήματα δεν είναι και κάτι το ασήμαντο. Μπαίνουμε επιτέλους και εμείς (ως χώρα, ως μαθητές, ως ενδιαφερόμενοι, ως εκπαιδευτές) σε μία νέα εποχή.» (http://telemathea.uom.gr/mod/forum/discuss.php?d=1030)
Η επόμενη κίνηση, είναι το υλικό των μαθημάτων να διατεθεί σε όλους μέσα από την ελληνική έκδοση του WikiEducator. Ώστε, να είναι επεξεργάσιμο και να μπορεί ο καθένας να το χρησιμοποιήσει για να μάθει, να δημιουργήσει τα δικά του ηλεκτρονικά μαθήματα, να το αναδιανείμει και να το βελτιώσει.
4.2 Επόμενες ενέργειες για το ελληνικό WikiEducator
Όταν δημιουργήθηκε το ελληνικό WikiEducator, δεν υπήρχε παρά μόνο ένα κενό wiki. Οπότε οι εργασίες ξεκίνησαν με τη μετάφραση της αρχικής σελίδας και τη φόρτωση του υλικού των μαθημάτων του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Στη συνέχεια θα πρέπει να γίνει η μετάφραση των οδηγών χρήσης του WikiEducator και να οργανωθεί η διεξαγωγή εργαστηρίων για την ανάπτυξη δεξιοτήτων στη χρήση του, ώστε να είναι δυνατή η δημιουργία συγγραφικών ομάδων που θα ασχοληθούν με την παραγωγή περιεχομένου.
5. Με αφορά;
Σίγουρα όλοι κάποια στιγμή, κατά τη διάρκεια των σπουδών ή της εργασίας μας, έχουμε έρθει αντιμέτωποι με υλικό που υπόκειται σε περιορισμούς χρήσης και στο δίλημμα: παράνομη χρήση ή εγκατάλειψη του υλικού; Ένα δίλημμα που κατά πολλούς δε θα έπρεπε καν να υφίσταται αφού η γνώση δεν είναι στατική, αναπτύσσεται όταν μοιράζεται και χρησιμοποιείται, γι' αυτό θεωρείται αειφόρος και κλιμακούμενη.
Στη χώρα μας, πολλοί εκπαιδευτικοί δημιουργούν κάθε χρόνο σημειώσεις, εργασίες, δραστηριότητες για τις τάξεις τους, ξοδεύοντας κάθε τόσο αρκετό από το χρόνο τους. Το υλικό αυτό όμως παραμένει στο συρτάρι του καθενός, τη στιγμή που θα μπορούσε να αναρτηθεί στον κατάλληλο χώρο και από εκεί να χρησιμοποιηθεί από άλλους συναδέλφους, να προσαρμοστεί και να βελτιωθεί. Το αρχικό στατικό υλικό, δηλαδή, μπορεί να γίνει δυναμικό, εξελισσόμενο και διαμοιραζόμενο και να αξιοποιηθεί τόσο από τον αρχικό δημιουργό, όσο και από τους υπόλοιπους.
Τα τελευταία χρόνια επιχειρείται όλο και περισσότερο η χρήση των σύγχρονων τεχνολογιών στην εκπαίδευση. Η ανυπαρξία όμως ψηφιακού εκπαιδευτικού υλικού καθιστά την αξιοποίησή τους ιδιαίτερα δύσκολη και είναι ένας από τους βασικούς λόγους για τους οποίους η εξάπλωση των ΤΠΕ στην εκπαίδευση προχωρά με αργούς ρυθμούς. Σίγουρα υπάρχουν και θα υπάρχουν συγγραφικές ομάδες εξουσιοδοτημένες και χρηματοδοτούμενες για την ανάπτυξη εκπαιδευτικού υλικού. Το υλικό αυτό όμως, συνήθως υπόκειται σε περιορισμούς χρήσης, χωρίς να δίνει στον κάθε εκπαιδευτικό τη δυνατότητα να το προσαρμόσει στις δυνατότητες και τις ανάγκες της τάξης του.
Επιπλέον, όσες ομάδες και αν δημιουργηθούν, όσα χρήματα και αν ξοδευτούν δε θα μπορεί να συγκριθεί η ταχύτητα με την οποία αναπτύσσεται το ελεύθερο περιεχόμενο, με την ταχύτητα που αναπτύσσεται το κλειστό. Το ελεύθερο περιεχόμενο που υποστηρίζεται εθελοντικά από την κοινότητα, έχει τη δυναμική να πολλαπλασιάζεται με γεωμετρική πρόοδο και πλέον τέτοια παραδείγματα υπάρχουν πολλά. Ενδεικτικά αναφέρουμε τις εγκυκλοπαίδειες Wikipedia, και το παράδειγμα του Jclic (http://clic.xtec.cat/en/index.htm).
Μπορούμε λοιπόν κι εμείς, όλοι μαζί αξιοποιώντας ελεύθερο λογισμικό/ λογισμικό ανοικτού κώδικα και δημιουργώντας ελεύθερο περιεχόμενο να γίνουμε μέρος της αλλαγής που θέλουμε στην εκπαίδευση, μετατρέποντας απλά τα ψηφιακά όρια, σε ψηφιακά μερίσματα.
Ευχαριστίες
Ευχαριστώ τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Μακεδονίας κ. Κωνσταντίνο Μαργαρίτη για την ενθάρρυνσή του να ασχοληθώ με το el.WikiEducator, τον Γιώργο Κωστόπουλο για την πολύτιμη βοήθειά του στην ανάρτηση υλικού στο el.WikiEducator και τους συνεργάτες Αλέξανδρο Κοφτερό, Αβραάμ Τριανταφυλλίδη και Αντώνη Σκέλλα για την στήριξή τους στην προσπάθεια αυτή.
Βιβλιογραφία
Ban Ki-moon (2010). Launch of Global Monitoring Report on Education for All. New York. http://www.un.org/apps/sg/sgstats.asp?nid=4347 Τελευταία προσπέλαση 14/2/2010.
European Commission, (2010). Combating poverty and social exclusion: A statistical protrait of the European Union 2010. Publications Office of the European Union, Luxembourg.
Mackintosh, Wayne Dr., (2009). Report on the Learning4Content project : Prepared for the William and Flora Hewlett Foundation . http://wikieducator.org/images/a/ac/L4C_Report_Aug09.pdf Τελευταία προσπέλαση 22/3/2010.
UNESCO, (2010). EFA Global Monitoring Report: Reaching the marginalized. Oxford university press.
http://clic.xtec.cat/en/index.htm
http://groups.google.gr/group/wikieducator/browse_thread/thread/f359a2c45465d5ff/8ed9269231b30471?hl=el&lnk=gst&q=annak#8ed9269231b30471 Τελευταία προσπέλαση 14/2/2010
http://el.wikipedia.org/wiki/Wiki Τελευταία προσπέλαση 14/2/2010
http://el.wikipedia.org/wiki/Κοινοπολιτεία_των_Εθνών Τελευταία προσπέλαση 23/3/2010
http://en.wikipedia.org/wiki/Commonwealth_Heads_of_Government_Meeting Τελευταία προσπέλαση 14/2/2010
http://en.wikipedia.org/wiki/Web_2.0 Τελευταία προσπέλαση 14/2/2010
http://freedomdefined.org/Definition/El Τελευταία προσπέλαση 14/2/2010
http://groups.google.gr/group/wikieducator/browse_thread/thread/cb9faf6fd1fcba52/cdaafe4ff5c17da7?hl=el&lnk=gst&q=annak#cdaafe4ff5c17da7 Τελευταία προσπέλαση 14/2/2010
http://schoolcomputing.wikia.com/wiki/Wikis Τελευταία προσπέλαση 20/3/2010
http://telemathea.uom.gr/mod/forum/discuss.php?d=1030 Τελευταία προσπέλαση 23/3/2010
http://wikieducator.org/FLOSS4Edu Τελευταία προσπέλαση 20/3/2010
http://www.el.wikieducator.org/WikiEducator:Σχετικά Τελευταία προσπέλαση 14/2/2010
http://www.unesco.org/en/efa/the-efa-movement/10-things-to-know-about-efa/ Τελευταία προσπέλαση 14/2/2010
http://www.wikieducator.org/WikiEducator:Multimedia/Our_project Τελευταία προσπέλαση 14/2/2010
- ↑ Η Κοινοπολιτεία των Εθνών, γνωστή ως Κοινοπολιτεία και παλαιότερα ως Βρετανική Κοινοπολιτεία, είναι εθελοντική - ελεύθερη ένωση 54 ανεξάρτητων κρατών, τα οποία είναι πρώην αποικίες της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, εκτός της Μοζαμβίκης, της Ρουάντας και του Ηνωμένου Βασιλείου, και αναγνωρίζουν ως κοινή γλώσσα εργασίας την Αγγλική γλώσσα.
- ↑ Συνήθως ο αριθμός των συμμετεχόντων ήταν εξ αρχής περιορισμένος, καθώς η ομάδα μπορούσε να υποστηρίξει συγκεκριμένο αριθμό ατόμων, παρόλο που η ζήτηση ήταν ιδιαίτερα αυξημένη.
